@prefix : .
@prefix bd: .
@prefix bt: .
@prefix bu: .
@prefix owl: .
@prefix rdf: .
@prefix xml: .
@prefix xsd: .
@prefix rdfs: .
@prefix skos: .
@base .
rdf:type owl:Ontology ;
rdfs:comment """طراحی مفاهیم فوقانی
تیم طراحی هستاننگار برهان
حوزهی علمیهی قم"""@fa ;
owl:versionInfo """نسخهی 1.4.4 (14030317)
تغییرات این نسخه:
حذف یالهای bu:EventHasActor، bu:EventHasCoActor و bu:EventHasPatient
نسخهی 1.4.3 (14030224)
تغییرات این نسخه:
افزودن اصول موضوعهای که بیان میدارند اجزای کیفیتها تنها کیفیت و اجزای اطلاعات تنها اطلاعات هستند
افزودن ردهی «مقدار»
افزودن مجدد یال «دارد مقدار» (که در نسخهی قبلی حذف شده بود) لیکن با معنای جدید
افزودن یال «کمیت دارد مقدار»
تغییر برچسبهای ردهی «نسبت» و یال «نسبت دارد براخت» به «ویژگی ربطی» و «ویژگی ربطی دارد براخت»
نسخهی 1.4.2 (14021228)
تغییرات این نسخه:
افزودهشدن ردههای معتبر و نامعتبر
افزودهشدن ردههای «گروه» و «گروه اشخاص» و یال «گروه دارد عضو»
تغییر برد یال دارد عامل
حذف یال دارد مقدار
افزودن قاعدهای برای مدیریت همپوشانی معنایی یالهای دارد نتیجه و دارد علت از روی منشاء
حذف برد یال دارد علت از روی منشاء
تعریف دامنه برای یال دارد مکان
اعلان یال دارد ویژگی به عنوان وارونتابعی
تغییر نام یال «دارد پادکنش» به «پادکنش است نسبت به» و معکوسکردن دامنه و برد آن به جهت استفاده در جهت عکس
نسخهی 1.4.1 (14021018)
تغییرات این نسخه:
افزودن ردههای «مرد» و «زن» و «گروه انسانی» و اعمال سایر تغییرات لازم برای سازگاری با حذف هستاننگار core
اعلان یال «دارد مکان» به عنوان تابعی
تغییر نام ردهی «جوهر قابل حیات»
تغییر نام یال «دارد متضرر»
تغییر نام یال «هست در مقابل» به «دارد پادکنش»، تعریف برد برای این یال و حذف خاصیت تقارنی این یال
تغییر نام یال «کیفیت دارد متعلق» به «نسبت دارد براخت» و تعریف دامنهی این یال
قرار گرفتن یالهای «دارد جزء» و «دارد متضاد» در ذیل یال «دارد رابطهی فرامقولهای»
تغییرات نسخهی 1.4 (14020927):
افزودن کلاسهای bu:IndicatorIndividual و bu:DeterminableIndividual و تباین بین آنها
افزودن یال bu:isInstantiatedBy و اصلاح دامنهی یال bu:isDeterminedBy
افزودن کلاس bu:Person
اصلاح برد یال bu:EventHasActor
تباین کلاسهای bu:Action و bu:Affection
اصلاح دامنه و برد یال bu:EventHasAgent
تغییر نوع قواعد سرایتدهندهی یالهای ورودی و خروجی افراد نامتعین و افرادی که تشخصدهنده به افراد نامتعین هستند به Expander
افزودن یال bu:EventHasDestination
تغییرات نسخهی 1.3.2 (14020922):
اصلاح دامنه و برد یال «تشخص پیدا میکند توسط» و حذف یال «فرد مشابهی است با»
بازنویسی قواعد سرایتدهندهی یالهای ورودی و خروجی افراد نامتعین و افرادی که تشخصدهنده به افراد نامتعین هستند
تغییرات نسخهی 1.3.1 (14020911):
خروج زمان و مکان از ذیل کیفیت و به تبع یالهای مرتبط آنها و همچنین تباین بین زمان و مکان و کلاسهای دیگر
اضافه شدن یالهای «اطلاعات دارد» و «اطلاعات دارد دربارگی» برای ارتباط بین اطلاعات و آنچه که اطلاعات دربارهی آن هستند
تغییر نام کلاس «موصوف» به «طبیعت فرامقولهای» و رابطهی «دارد رابطهی مرکب» به «دارد رابطهی فرامقولهای»
اصلاح قاعدهای که بیان میکند هر رخداد با رخ دادنش، به وجود آمده میشود
تغییرات نسخهی 1.3 (14020904):
حذف کلاسهای موجود ذهنی، موجود انتزاعی، موجود اعتباری، موجود جسمانی و غیر موجود جسمانی
افزودن یال مشابه بودن و کلاسهای فرد نامتعین، فرد مردد و فرد نکره
افزودن قواعد سرایتدهندهی خصوصیات افراد مشابه
اصلاح دامنهی یال دارد عامل
تغییرات نسخهی 1.2 (14020817):
تغییر معنای کلاس «موجود»، ایجاد کلاس «به وجود آمده» و تغییراتی در خصوصیات کلاسهای مربوطه
حذف کلاسهای «موجود بالمعنی الاعم» و «غیرموجود بالمعنی الاعم»
تغییرات نسخهی 1.1 (14020808):
تغییر مفهوم کلاسهای زمان و مکان و بیان آنها به عنوان زیرکلاس کیفیت
تغییرات نسخهی 1 (14020724):
حذف کلاسهای وجودی و توابع آن
تغییر بیان تزاحم و موجود نبودن
حذف برد از EventHasResult
تغییرات نسخهی 0.7:
اضافه شدن کلاسها و روابط کلاس موجود
افزودن برچسبها به زبانهای عربی و انگلیسی
افزودن الگوهای زبان طبیعی کنترلشده برای برخی از یالها
تغییرات نسخهی 0.6:
افزودن توضیحات و ابزارهای زبان طبیعی کنترلشده
ادغام دارد ویژگی برای تمامی دامنههای رابطهی شیئی
EventHasQuality hasQuality
SubstanceHasQuality hasQuality
EventHasConstraint hasConstraint
QualityHasConstraint hasConstraint
تغییرات نسخهی 0.3:
یک نکتهی خیلی مهم در این نسخه این است که در تعریف روابط، بسیار مهم است که به نحوی تعریف شوند که اگر در مدلسازی یک واقعه، برعکسی از آن رابطه بخواهد تعریف شود، با هیچ رابطهای امکان مدلسازی نداشته باشد مگر آن که آن رابطه وارون رابطهی اول باشد.
به طور مثال در نسخهی قبل هم میتوانستیم بین علی و زیبایی رابطهی «علی، دارد ویژگی، زیبایی» را بزنیم و هم رابطهی «زیبایی، دارد عامل، علی» بزنیم و حال آنکه دارد عامل و دارد ویژگی وارون همدیگر نیستند.
در این نسخه سعی شده است که این ضابطه با بیان جزئی روابط رعایت شود.
کمیت، به عنوان دامنهی data property در نظر گرفته شد و در نتیجه، زمان نیز به عنوان یکی از زیرردههای آن قرار گرفت. (به عبارت دیگر، اگر یک کلاس بخواهد data property بگیرد حتماً باید از طبیعت کمیت باشد.)
تغییرات نسخهی 0.2:
در این نسخه، عرض حذف شد و به جای آن کلاسی با عنوان حقیقت قائم به غیر غیر مستقل قرار گرفت و فعل در ذیل آن در کنار انفعال و دیگر موارد قرار گرفت.
روابط زمان و مکان حذف شد و روابط بیشتری برای حقیقت قائم به غیر مشخص شد.
هم در کلاسها و هم در روابط، توضیحات و مثالهای متنوعی ناظر به دامنههای فقهی که تیم طراحی مشغول آن هستند افزوده شد.
دستورات اولیه برای اجرای دستورات SPARQL در قسمت یادداشتنگاری کلاسها افزوده شد.
شناسهی کلاسها به زبان انگلیسی در آمد و تمامی کلاسها دارای برچسب معرفی به زبان فارسی شدند.
زیرکلاسهای کلاس فعل تغییر یافت.
روابط بر اساس نیازهای مطرح شده و همچنین با نگاه جامعی به شبکهی قابها و نقشهای معنایی بازنگری شد.
روابط برابری با برخی از موارد هستاننگار فوقانی DOLCE برقرار گردید.
تغییرات نسخهی 0.1:
مهمترین تغییر در این نسخه این بود که ردههای مشتق حذف شدند و قرار شد که در صورت نیاز به آنها، بر اساس مادهی مشتق مدلسازی شوند.
فقط با توجه به اینکه قرار است از سیستم تبدیلکنندهی مشتقها به ارتباط به مبادی استفاده کنیم، در هستاننگار فوقانی کلاسی با عنوان موصوف (طبیعت فرامقولهای) در نظر گرفته شد تا تمام مواردی که زیرردهی آن قرار میگیرند، با افزونهی مربوطه به ماده وصل شوند.
برای مدلسازی زمان و روابط زمانی هستاننگار دیگری طراحی شده است که بر پایهی هستاننگار استاندارد زمان و همچنین بومیسازی نیازهاست. از این رو، اثری از روابط و ردههای زمانی در این هستاننگار فوقانی دیده نمیشود."""@fa .
#################################################################
# Annotation properties
#################################################################
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#AgentDefinition
bu:AgentDefinition rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "معرفی عامل یک ماده"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:comment .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#CNLs_Template
bu:CNLs_Template rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment """الگوی پیادهسازی یک سهتایی که مسند آن یک رابطی شیئی است.
پیادهسازی این الگو به این صورت است که یک جملهی کامل به کمک دو متغیر?s و ?o در هر زبانی مینویسیم و در نمایش نهایی، برچسبهای زیراخت (subject) و براخت (Object) در آن زبان خاص، در آن جمله جایگزین میشوند.
همچنین میتوان در یک سطر جدید یک نوع بازنویسی و مفهومسازی بر اساس ?o نیز در نظر گرفت که برای مفاهیم مقید به کار میرود و در نتیجه خروجی آن از سنخ مفهوم است و نه یک گزاره."""@fa ;
rdfs:label "الگوی زبان طبیعی پایششده"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#DefaultValue
bu:DefaultValue rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment "ضابطهی منطق پیشفرض" ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRule .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#DefaultValueOrder
bu:DefaultValueOrder rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "مرتبهی قاعدهی منطق پیشفرض"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#DefaultValueStorage
bu:DefaultValueStorage rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment "انبارهی قواعد منطق پیشفرض" ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRuleStorage .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#DefinitionInScientificSocieties
bu:DefinitionInScientificSocieties rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "تعریف در مجامع علمی"@fa ;
rdfs:subPropertyOf skos:definition .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#DefinitionReference
bu:DefinitionReference rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "منبع تعریف"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Expander
bu:Expander rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment """مجموعهدستوراتی که برای پیادهسازی قواعدی کاربرد دارند که در آنها غالباً یا نیازمند ساختن فرد جدیدی هستیم و یا نیازمند محاسبات عددی یا محاسبات پیچیدهای هستیم که به وسیلهی سایر ابزارهای قاعدهنگاری (مانند SWRL) پیادهسازی آنها میسر نیست.
توجه شود که قواعدی که با این رابطه به ردهها متصل میشوند، در یک حلقه آنقدر تکرار میشوند تا به حالت پایدار و نقطهی ثابت برسیم. از این رو لازم است که در صورت ساختن فرد جدید در یک قاعده، حتماً به کمک دستوراتی مانند (FILTER NOT EXISTS) جلوی تکرار نامطلوب اجرای قاعده گرفته شود.
همچنین به کمک این قواعد میتوان مقادیر اولیهای را به ردههای مختلف و یا فردها منتسب کرد که در صورت مواجهه با تناقض، این مقادیر اولیه فسخ شده و ابطال میگردند.
برای این منظور لازم است از علامت #ORDER برای هر موردی که چنین خصوصیتی داشت استفاده شود."""@fa ;
rdfs:label "ضابطهی توسعهدهنده"@fa ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRule .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#ExpanderStorage
bu:ExpanderStorage rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "انبارهی قواعد توسعهدهنده"@fa ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRuleStorage .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Explanation
bu:Explanation rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "تبیین نحوهی ساخت"@fa ;
skos:definition "با توجه به توسعهی استدلالگر و اضافهشدن قواعد SPIN لازم است که علت استنتاج گزارههای جدید توسط استدلالگر تبیین و به کمک این یال ثبت شود." .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#HasAgentDerivation
bu:HasAgentDerivation rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment "دارد اشتقاق عاملی"@fa ;
rdfs:subPropertyOf bu:HasDerivation .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#HasDerivation
bu:HasDerivation rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment "این یال برای ارتباط مادهی اشتقاق به مشتق در نظر گرفته شده است که بر اساس انواع اشتقاق از ماده و ریشه به مشتق، میتوان مشتقهای متنوعی را ایجاد کرد."@fa ,
"دارد اشتقاق"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#PrimaryExpander
bu:PrimaryExpander rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment """قواعدی که به کمک این دستور نگاشته شوند، تنها یک بار اجرا میشوند.
لازم به ذکر است که در صورت تعدد قواعد توسعهدهندهی اولیه، هر قاعده، نتیجهی قاعدهی دیگر از این نوع را به عنوان مقدمه نخواهد دید."""@fa ;
rdfs:label "ضابطهی توسعهدهندهی اولیه"@fa ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRule .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#SameAs
bu:SameAs rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "برابر است با"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:seeAlso .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#SimilarTo
bu:SimilarTo rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "مشابه است با"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:seeAlso .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#SparqlRule
bu:SparqlRule rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "قواعد اسپارکل"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#SparqlRuleStorage
bu:SparqlRuleStorage rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "انبارهی قواعد اسپارکل"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#StateChanger
bu:StateChanger rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "ضابطهی تغییردهندهی حالت در لحظه"@fa ;
skos:definition """به کمک دستوراتی که با زبان اسپارکل نوشته میشوند مشخص میکنیم که با رخداد هر طبیعتی، وضعیت گراف دانش به چه صورتی تغییر مییابد.
برای این منظور و مشخصکردن نحوهی ارتباط با زمان مشخصشده میبایست حتماً در این دستور زمان اثرگذاری با نماد T$ مشخص شود.
توجه شود که این ضابطهها تنها یک بار در فرآیند استدلال اجرا میشوند و در نتیجه نیازی به بررسی افتادن در حلقهی بینهایت نیست.
همچنین به کمک این قواعد میتوان مقادیر اولیهای را به ردههای مختلف و یا فردها منتسب کرد که در صورت مواجهه با تناقض، این مقادیر اولیه فسخ شده و ابطال میگردند.
برای این منظور لازم است از علامت #ORDER برای هر موردی که چنین خصوصیتی داشت استفاده شود."""@fa ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRule .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#StateChangerStorage
bu:StateChangerStorage rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "انبارهی قواعد تغییردهندهی حالت در لحظه"@fa ;
rdfs:subPropertyOf bu:SparqlRuleStorage .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Translation
bu:Translation rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment "برای نشاندادن تببین گاهی ممکن است که نیاز باشد یک اصل موضوع و یا یک اعلان به زبان طبیعی پایششده بیان نشود بلکه جایگزین آن به زبان طبیعی مطرح شود تا تبیینپذیری استنتاج شیواتر گردد. در این صورت میتوان برای یک اصل موضوع این یادداشتنگاری را انجام داد تا در نتایج تبیین به جای مدلسازی بر اساس زبان طبیعی پایششده، به زبان طبیعی متداول نمایش داده شود."@fa ;
rdfs:label "ترجمهی یک گزاره"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#UndergoerDefinition
bu:UndergoerDefinition rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "معرفی معمول یک ماده"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:comment .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#WikiAhlolbait
bu:WikiAhlolbait rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "ویکی اهل البیت"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:seeAlso .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#WikiFeqh
bu:WikiFeqh rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "ویکی فقه"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:seeAlso .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#WikiShia
bu:WikiShia rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "ویکی شیعه"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:seeAlso .
### http://swrl.stanford.edu/ontologies/3.3/swrla.owl#isRuleEnabled
rdf:type owl:AnnotationProperty .
### http://www.w3.org/2004/02/skos/core#altLabel
skos:altLabel rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "alternative label"@en ,
"برچسب جایگزین"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:label .
### http://www.w3.org/2004/02/skos/core#definition
skos:definition rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:comment "در صورتی که تعریف ارائهشده، برگرفته از مراجع علمی است، مرجع مذکور به وسیلهی این یال حاشیهنویسی ذکر میشود و در یال دیگری که مرتبط با این یال است، - یعنی یال نشانی تعربفی از مراجع علمی - نشانی این ارجاع ذکر میشود."@fa ;
rdfs:label "تعریف"@fa ;
rdfs:subPropertyOf skos:note .
### http://www.w3.org/2004/02/skos/core#example
skos:example rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "به طور مثال"@fa ;
rdfs:subPropertyOf skos:note .
### http://www.w3.org/2004/02/skos/core#note
skos:note rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "یادداشت"@fa .
### http://www.w3.org/2004/02/skos/core#prefLabel
skos:prefLabel rdf:type owl:AnnotationProperty ;
rdfs:label "preferred label"@en ,
"برچسب ترجیحی"@fa ;
rdfs:subPropertyOf rdfs:label .
#################################################################
# Object Properties
#################################################################
### http://borhan-onto.ir/ontology/time#hasTime
bt:hasTime rdf:type owl:ObjectProperty .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHas
bu:EventHas rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:domain bu:Event ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "رخداد دارد"@fa ;
skos:definition "رابطهای که دامنهی آن رخداد است"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasAfflicted
bu:EventHasAfflicted rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:range bu:Substance ;
bu:CNLs_Template """?s happened against ?o .
that has ?o against"""@en ,
"""?s رخدادیست علیه ?o .
علیه چیزی از جنس ?o"""@fa ,
"""?s علی تضرر ?o .
علی تضرر احد من ?o"""@ar ;
rdfs:label "has afflicted"@en ,
"دارد متضرر"@fa ,
"له متضرر"@ar ;
skos:definition "در مواردی که رخداد به ضرر کسی تمام میشود یا منجر به کاهش مطلوبیت چیزی میشود، از این رابطه میتوان استفاده کرد. این رابطه در مقابل یال «دارد بهرهور» ساخته شد."@fa ;
skos:example "علی علیه دشمنانش شهادت داد."@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasAgent
bu:EventHasAgent rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:domain bu:Action ;
rdfs:range [ rdf:type owl:Class ;
owl:unionOf ( bu:Person
bu:PersonGroup
)
] ;
bu:CNLs_Template """?o is agent of ?s.
that has ?o agent"""@en ,
"""?o عامل ?s.
ما له عامل من ?o"""@ar ,
"""عامل رخداد ?s ، ?o است.
دارای عامل ?o"""@fa ;
rdfs:label "has agent"@en ,
"دارد عامل"@fa ,
"له عامل"@ar ;
skos:definition "این رابطه در حقیقت جامع دو نوع رابطه برای عامل بودن مستقیم و غیر مستقیم برای یک رخداد است. در این ارتباط قاصد بودن عامل نسبت به آن رخداد لحاظ شده است."@fa ;
skos:example """علی در گزاره: علی سیب خورد
این در حالی است که ساعت در گزاره: ساعت زنگ خورد عامل نیست""" .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasBeneficiary
bu:EventHasBeneficiary rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:range bu:Substance ;
bu:CNLs_Template """?o is in favor of ?s.
that has ?o benefit"""@en ,
"""?o نافع ?s.
ما له نافع من ?o"""@ar ,
"""?s رخدادیست به نفع ?o .
به نفع ?o"""@fa ;
bu:DefinitionInScientificSocieties """VerbNet: Undergoer in a state or an event that is (potentially) advantaged or disadvantaged by the event or state.
ex: cost, get"""@en ;
rdfs:label "has beneficiary"@en ,
"دارد بهرهور"@fa ,
"له نافع"@ar ;
skos:example """من برای رستم کیک درست کردم.
او یک خودرو برای من خرید."""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasCause
bu:EventHasCause rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template """علت رخداد ?s ، ?o است.
رخداد دارای علت ?o"""@fa ;
bu:DefinitionInScientificSocieties """VerbNet: Actor in an event (that may be animate or inanimate) that initiates the event, but that does not act with any intentionality or consciousness; it exists independently of the event.
x: indicate, free"""@en ;
rdfs:comment "مقصد این این یال میتواند مصداقی از هر ردهای (رخداد، جوهر، کیفیت،...) باشد چرا که وقتی یک فرد از نوع رخداد به وسیلهی این یال به فرد دیگری که مثلاً از نوع جوهر است متصل میشود، معنای آن این است که وجود فرد دوم (مصداق مذکور از ردهی جوهر) علت وجود فرد اول (مصداق مذکور از ردهی رخداد) است. (خاطرنشان میشود که وجود یک رخداد، همان به وقوع پیوستن آن است و هر رخداد در هر لحظه یا هر بازهای از زمان که در حال وقوع است، وجود دارد و در سایر زمانها ناموجود است.)"@fa ;
rdfs:label "has cause"@en ,
"دارد علت از روی منشاء"@fa ,
"له علة"@ar ;
skos:definition "این همان مفعول من اجله در زمان عربی است که علت قبل از تحقق فعل مطرح میشود و از روی آن علت، آن فعل محقق میشود."@fa ;
skos:example "چونکه کریم گرسنه بود، او کیک را خورد."@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasDestination
bu:EventHasDestination rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template "event ?s has destination ?o."@en ,
"رخداد ?s دارد مقصد ?o."@fa ;
rdfs:label "has destination"@en ,
"دارد مقصد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasInstrument
bu:EventHasInstrument rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:range [ rdf:type owl:Class ;
owl:unionOf ( bu:Event
bu:Quality
bu:Substance
)
] ;
bu:CNLs_Template """ابزار رخداد ?s ، ?o است.
دارای ابزار ?o"""@fa ;
bu:DefinitionInScientificSocieties """Verbnet: Undergoer in an event that is manipulated by an agent, and with which an intentional act is performed; it exists independently of the event.
ex: destroy-44, tape-22.4"""@en ;
rdfs:label "has instrument"@en ,
"دارد ابزار"@fa ,
"له آلة"@ar ;
skos:example """تبر برای قطع کردن درخت
قیچی برای بریدن
زیبایی برای فریفتن""" .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasPurpose
bu:EventHasPurpose rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template """هدف رخداد ?s ، ?o است.
دارای هدف ?o"""@fa ;
rdfs:label "has purpose"@en ,
"دارد علت برای رسیدن به هدف"@fa ,
"له غایة"@ar ;
skos:definition "این همان مفعول لاجله در ادبیات عربی است که کاری را انجام میدهیم تا به هدفی برسیم"@fa ;
skos:example "درس خواندن برای گرفتن جایزه"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasRecipient
bu:EventHasRecipient rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:range bu:Substance ;
bu:CNLs_Template """پذیرنده رخداد ?s ، ?o است.
دارای پذیرنده ?o"""@fa ;
rdfs:label "has recipient"@en ,
"دارد پذیرنده"@fa ,
"له قابل"@ar ;
skos:example "در جمله علی مدادش را به حسن داد، حسن پذیرنده است برای دادن"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasResult
bu:EventHasResult rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template """نتیجه رخداد ?s ، ?o است.
دارای نتیجه ?o"""@fa ;
bu:DefinitionInScientificSocieties """VerbNet: Goal that comes into existence through the event.
ex: bend, break"""@en ;
rdfs:comment """باید توجه داشت که این یال (bu:EventHasResult) تنها در مواردی به کار میرود که بخواهیم رخداد بهوجودآمدن یک موجود را به خود آن موجود متصل کنیم. ممکن است رخدادی منجر به بهوجودآمدن چیزی شود لیکن رخداد بهوجودآمدن آن چیز نباشد.
مثلاً اگر کسی به یک سازمان دولتی درخواست صدور مجوزی را بدهد و پس از مدتی مجوز مذکور برای او صادر شود، رخداد درخواست دادن منجر به بهوجودآمدن مجوز میشود. لیکن رخداد بهوجودآمدن مجوز، رخداد درخواستدادن نیست بلکه رخداد صادرکردن مجوز است.
به عنوان مثالی دیگر، اگر کسی سنگی را به سمت شیشهای پرتاب کند و بر اثر این کار، شیشه ترک بردارد؛ میتوان گفت که با این کار کیفیت ترکداربودن در شیشه ایجاد میشود و رخداد پرتاب سنگ منجر به بهوجودآمدن این کیفیت میشود. لیکن رخداد به وجودآمدن این کیفیت، رخداد پرتاب سنگ نیست بلکه رخداد ترکبرداشتن شیشه است.
در حالت کلی هنگامی که رخدادی منجر به بهوجودآمدن چیزی میشود میتوان از یال bj:givesRiseTo برای اتصال بین رخداد مذکور و آن چیز بهره گرفت."""@fa ;
rdfs:label "has result"@en ,
"دارد نتیجه"@fa ,
"له نتيجة"@ar .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasSource
bu:EventHasSource rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template """منشاء رخداد ?s ، ?o است.
دارای منشاء ?o"""@fa ;
rdfs:label "has source"@en ,
"دارد منشاء"@fa ,
"له منشاء"@ar ;
skos:definition "جاییکه عمل از آن نشات میگیرد"@fa ;
skos:example """در جمله او این مساله را از علی میپذیرد، علی منشا است برای پذیرفتن
راکت از فرماندهی مرکزی پرتاب شد
او قدم زنان از بیژن دور شد"""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasTheme
bu:EventHasTheme rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template """رخداد ?s درباره موضوع ?o است.
دارای موضوع ?o"""@fa ;
rdfs:label "has theme"@en ,
"دارد دربارگی"@fa ,
"له موضوع"@ar ;
skos:example """در جمله علی با دوستش در مورد خاطراتشان صحبت میکردند، خاطرات، دربارگی است برای صحبت کردن
و يا بازار در جمله: علی در مورد بازار صحبت کرد
در مورد مالکیتشان بر این خانه به جدال پرداختند و در مورد این جدال، دادخواستی را به قاضی تحویل دادند. سپس قاضی در مورد این دادخواهی، حکم به مالکیت طرف شاکی کرد.
در مورد دزدی نکردنش قسم خورد.
مدعی در مورد پرداخت بدهی اش مدعی بود و منکر در مورد عدم پرداخت منکر بود"""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasUndergoer
bu:EventHasUndergoer rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
bu:CNLs_Template """معمول رخداد ?s ، ?o است.
دارای معمول ?o"""@fa ;
rdfs:label "has undergoer"@en ,
"دارد معمول"@fa ,
"له معمول"@ar ;
skos:definition """منظور از معمول هر آن چیزی است که به نحوی با فعل انجام شده در ارتباط است.
طبیعتاً عامل، علت، کنش پذیر و سایر مواردی که عنوان صریحی برای آنها طراحی شده است از این عمومیت مستثنا هستند"""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#EventHasValue
bu:EventHasValue rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:range bu:Value ;
bu:CNLs_Template "event ?s has value ?o."@en ,
"رخداد ?s دارد مقدار ?o."@fa ;
rdfs:label "event has value"@en ,
"دارد مقدار"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#GroupHasMember
bu:GroupHasMember rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:SubstanceHas ;
rdfs:domain bu:Group ;
bu:CNLs_Template "group ?s has member ?o."@en ,
"گروه ?s دارد عضو ?o."@fa ;
rdfs:label "group has member"@en ,
"گروه دارد عضو"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#InformationHas
bu:InformationHas rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:domain bu:Information ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "information has"@en ,
"اطلاعات دارد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#InformationHasAboutness
bu:InformationHasAboutness rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:InformationHas ;
bu:CNLs_Template "information ?s has aboutness ?o."@en ,
"اطلاعات ?s دارد دربارگی ?o."@fa ;
rdfs:label "information has aboutness"@en ,
"اطلاعات دارد دربارگی"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#QualityHas
bu:QualityHas rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:domain bu:Quality ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "quality has"@en ,
"للکیفیة خاصیة"@ar ,
"کیفیت دارد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#QualityHasCause
bu:QualityHasCause rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:QualityHas ;
bu:CNLs_Template """?o is cause of ?s.
quality that has ?o cause"""@en ,
"""?o علة کیفیة ?s.
کیفیة لها علة من ?o"""@ar ,
"""علت ویژگی ?s ، ?o است.
دارای علت ?o"""@fa ;
rdfs:label "has cause"@en ,
"له علة"@ar ,
"کیفیت دارد علت"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#QuantityHasValue
bu:QuantityHasValue rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:QualityHas ;
rdf:type owl:FunctionalProperty ;
rdfs:domain bu:Quantity ;
rdfs:range bu:Value ;
bu:CNLs_Template "quantity ?s has value ?o."@en ,
"کمیت ?s دارد مقدار ?o."@fa ;
rdfs:label "quantity has value"@en ,
"کمیت دارد مقدار"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#RelationalQualityHasObject
bu:RelationalQualityHasObject rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:QualityHas ;
rdf:type owl:FunctionalProperty ;
rdfs:domain bu:RelationalQuality ;
bu:CNLs_Template "relational quality ?s has object ?o."@en ,
"ویژگی ربطی ?s دارد براخت ?o."@fa ;
rdfs:label "relational quality has object"@en ,
"ویژگی ربطی دارد براخت"@fa ;
skos:definition "در مواردی که کیفیت نوعی رابطه باشد میتوان از این رابطه استفاده کرد تا به طرف دوم کیفیت ربطی اشاره کرد."@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#SubstanceHas
bu:SubstanceHas rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:domain bu:Substance ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "substance has"@en ,
"جوهر دارد"@fa ,
"للجوهر خاصیة"@ar .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#SubstanceHasMaterial
bu:SubstanceHasMaterial rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:SubstanceHas ;
bu:CNLs_Template """?o is the material of ?s.
that has ?o material"""@en ,
"""?s متشکل من ?o.
ما تشکل من ?o"""@ar ,
"""جوهر ?s از ?o تشکیل شده است.
متشکل از ?o"""@fa ;
rdfs:label "has material"@en ,
"دارد ماده تشکیل دهنده"@fa ,
"له مادة"@ar ;
skos:definition """رابطه ای که بیشتر در زبان عربی با حرف جر -من- مطرح میشود
البته ممکن است این رابطه را بتوان به صورت مصداق کردن آن مصداق برای هر دو رده مدل سازی کرد و در نسخه های بعدی از وجود آن مستغنی شویم"""@fa ;
skos:example "انگشتری از جنس نقره که گاه به صورت اضافه بیان میشود: انگشتر نقره"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#hasConstraint
bu:hasConstraint rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:hasQuality ;
rdfs:range bu:Constraint ;
bu:CNLs_Template """رخداد ?s قید ?o را دارد.
دارای قید ?o"""@fa ;
rdfs:label "has constraint"@en ,
"دارد قید"@fa ,
"له قید"@ar ;
skos:example "او فوراً از من درخواست کمک کرد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#hasContrary
bu:hasContrary rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:intercategoricalProperty ;
rdf:type owl:SymmetricProperty ,
owl:IrreflexiveProperty ;
bu:CNLs_Template """?s متضاد ?o است و بالعکس.
متضاد با ?o"""@fa ;
rdfs:label "has contrary"@en ,
"دارد متضاد"@fa ,
"له متضاد"@ar .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#hasPart
bu:hasPart rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:intercategoricalProperty ;
bu:CNLs_Template """یک از اجزای ?s ، ?o است.
دارای جزء ?o"""@fa ;
rdfs:label "has part"@en ,
"دارد جزء"@fa ,
"له جزء"@ar .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#hasPlace
bu:hasPlace rdf:type owl:ObjectProperty ,
owl:FunctionalProperty ;
rdfs:domain [ rdf:type owl:Class ;
owl:complementOf bu:Place
] ;
rdfs:range bu:Place ;
bu:CNLs_Template """?s در مکان ?o واقع شده است.
در مکان ?o"""@fa ;
rdfs:label "has place"@en ,
"دارد مکان"@fa ,
"له مکان"@ar ;
skos:definition """این رابطه برای ثبت مکان به منفردات مکان از هر دامنه ای است
طبیعتاً نیازمند تدقیق در نسخه های بعدی است"""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#hasQuality
bu:hasQuality rdf:type owl:ObjectProperty ,
owl:InverseFunctionalProperty ;
rdfs:range bu:Quality ;
bu:CNLs_Template """?s ویژگی ?o را دارد.
دارای ویژگی ?o"""@fa ;
rdfs:label "has quality"@en ,
"دارد ویژگی"@fa ,
"له کیفیة"@ar ;
skos:definition "هر یک از انواع فعل، جوهر و یا حتی خود کیفیت، اگر دارای کیفیت باشند از این یال استفاده میشود."@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#intercategoricalProperty
bu:intercategoricalProperty rdf:type owl:ObjectProperty ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "دارد رابطهی فرامقولهای"@fa ;
skos:definition """این یال در مواردی که یک رابطه، مرکب از چند رابطهی دیگر باشد و یا بنا به هر دلیلی نتواند ذیل روابط دیگر قرار گیرد، مفید خواهد بود. وجود این رابطه صرفاً به خاطر دستهبندی مرتبتر این نوع از رابطههاست وگرنه به عنوان یک رابطه حاوی اطلاعات هستانشناسانه نیست.
این رابطه نظیر طبیعت فرامقولهای در طبیعتهاست."""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#isCounteractionTo
bu:isCounteractionTo rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:EventHas ;
rdfs:domain bu:Action ;
rdfs:range bu:Event ;
bu:CNLs_Template "?s is counteraction to ?o."@en ,
"?s پادکنش است نسبت به ?o."@fa ;
rdfs:comment "لازم است توجه شود که در بسیاری از موارد، فعل مقابل در زبان طبیعی ذکر نمیشود و تنها معمولها ذکر میشود ولی عدم ذکر فعلی که در مقابل آن فعل صورت گرفته است نباید باعث شود که رابطهی معنایی نادیده گرفته شود."@fa ,
"منظور از پادکنش یا اقدام متقابل یک رخداد، فعلی است که برای جبرانکردن یا خنثیکردن اثر آن رخداد انجام میشود."@fa ;
rdfs:label "is counteraction to"@en ,
"پادکنش است نسبت به"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#isDeterminedBy
bu:isDeterminedBy rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:intercategoricalProperty ;
rdf:type owl:FunctionalProperty ;
rdfs:domain bu:DeterminableIndividual ;
rdfs:range [ rdf:type owl:Class ;
owl:complementOf bu:IndeterminateIndividual
] ;
bu:CNLs_Template "?s is determined by ?o."@en ,
"?s تشخص پیدا میکند توسط ?o." ;
rdfs:label "is determined by"@en ,
"تشخص پیدا میکند توسط"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#isInstantiatedBy
bu:isInstantiatedBy rdf:type owl:ObjectProperty ;
rdfs:subPropertyOf bu:intercategoricalProperty ;
rdfs:domain bu:IndicatorIndividual ;
rdfs:range [ rdf:type owl:Class ;
owl:complementOf bu:IndeterminateIndividual
] ;
bu:CNLs_Template "?s is instantiated by ?o." ,
"?s نمونهدار میشود توسط ?o." ;
rdfs:label "is instantiated by"@en ,
"نمونهدار میشود توسط"@fa .
#################################################################
# Data properties
#################################################################
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#QuantityhasData
bu:QuantityhasData rdf:type owl:DatatypeProperty ;
rdfs:domain bu:Quantity ;
bu:CNLs_Template "کمیت ?s به مقدار ?o است."@fa ;
rdfs:label "has data"@en ,
"له مقدار"@ar ,
"کمیت دارد مقدار"@fa .
#################################################################
# Classes
#################################################################
### http://borhan-onto.ir/ontology/deontic#Requested
bd:Requested rdf:type owl:Class .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Action
bu:Action rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Event ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
bu:SimilarTo "http://www.ontologydesignpatterns.org/ont/dul/DUL.owl#Action" ;
rdfs:comment """فعل، انجام هر کار جوارحی و جوانحی را شامل میشود البته در صورتی که همراه با قصد و نیت باشد. (هر چند خود فعل منتسب در اختیار فرد نباشد ولی به جهت مقدمات یا امکان از بین بردن، به شخص منتسب گردد مانند حسد ورزیدن و...)
فعل، از مقولهی اعراض خارج شده به جهت آنکه بتوان ایجاد را در آن گنجاند."""@fa ,
"وجود فعل، به وجود اراده وابسته است و اگر یک رخداد بر اثر اراده به وجود نیامده باشد، فعل نیست بلکه انفعال است. لیکن نوع فعل به وجود یا عدم وجود اراده وابسته نیست. به عبارت دیگر، هر رخداد در صورتی فعل است که وجود آن برخاسته از اراده باشد ولی ضرورتی ندارد که نتیجه و نوع آن مطابق اراده باشد. یک رخداد، ممکن است مصداقی از انواع مختلف فعل باشد که بعضی از آنها خارج از اراده بودهاند. مثلاً اگر علی اراده کند که آب بنوشد و بر اساس این اراده، آب درون یک لیوان را بنوشد، وقوع این رخداد، از ارادهی علی نشأت میگیرد و لذا یک فعل است. اما مثلاً ممکن است آب درون لیوان اندکی شور باشد و مقداری نمک درون آن وجود داشته باشد. علی با نوشیدن آب درون لیوان، مقداری نمک هم خورده است. رخداد اتفاق افتاده، هم مصداقی از فعل نوشیدن آب است و هم مصداقی از فعل خوردن نمک. لیکن خوردن نمک برخاسته از اراده نبوده است."@fa ;
rdfs:label "action"@en ,
"فعل"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Affection
bu:Affection rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Event ;
bu:UndergoerDefinition "دقت شود که انفعال دارای کنشگر نیست. و فقط کنش پذیر میپذیرد."@fa ;
rdfs:comment """گرچه در مقوله انفعال در منطق تدریج اخذ شده است اما در اینجا منظور ما هر گونه تاثیر پذیری است، هر آنچه که از مقوله شدن محسوب شود در اینجا میگنجد.
توجه شود که این کلاس دارای یک ماژول برنامه نویسی است که با اجرای زمانی هستان نگار، می تواند نوع موجودیتی را تغییر دهد."""@fa ;
rdfs:label "affection"@en ,
"انفعال"@fa ;
skos:example "ذوب شدن یخ که آن موجود را از رده یخ به رده آب منتقل میکند"@fa ,
"""زید مرد
در این مثال مردن انفعالی است برای زید"""@fa ,
"""شیشه شکست.
در این مثال شکستن انفعالی است برای شیشه"""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#AmbiguousIndividual
bu:AmbiguousIndividual rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:DeterminableIndividual ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
bu:Expander """#NAME(سرایتدهندهی یالهای خروجی افراد تشخصدهندهی فرد نامتعین به فرد نامتعینی که آن را تشخص دادهاند)
CONSTRUCT
{
?y ?p ?o .#EXPLAIN
}
WHERE {
?y bu:isDeterminedBy ?x .
?x ?p ?o .
FILTER NOT EXISTS {
FILTER (?p = rdf:type)
?x rdf:type ?ac .
?ac rdfs:subClassOf ?o .
}
FILTER NOT EXISTS {
?ap rdfs:subPropertyOf ?p .
?x ?ap ?o .
}
FILTER NOT EXISTS {?y ?p ?o .}
}""" ,
"""#NAME(سرایتدهندهی یالهای خروجی افراد نامتعین به فرد تشخصدهندهی آنها)
CONSTRUCT
{
?y ?p ?o .#EXPLAIN
}
WHERE {
?x bu:isDeterminedBy ?y .
?x ?p ?o .
FILTER (?p NOT IN (bu:isDeterminedBy, bu:intercategoricalProperty))
FILTER ((?p != rdf:type) || (?o NOT IN (bu:AmbiguousIndividual, bu:UnknownIndividual, bu:IndeterminateIndividual, bu:IntercategoricalNature, owl:Thing)))
FILTER NOT EXISTS {
FILTER (?p = rdf:type)
?x rdf:type ?ac .
?ac rdfs:subClassOf ?o .
}
FILTER NOT EXISTS {
?ap rdfs:subPropertyOf ?p .
?x ?ap ?o .
}
FILTER NOT EXISTS {?y ?p ?o .}
}""" ,
"""#NAME(سرایتدهندهی یالهای ورودی افراد تشخصدهندهی فرد نامتعین به فرد نامتعینی که آن را تشخص دادهاند)
CONSTRUCT
{
?o ?p ?y .#EXPLAIN
}
WHERE {
?y bu:isDeterminedBy ?x .
?o ?p ?x .
FILTER (?p NOT IN (bu:isDeterminedBy, bu:intercategoricalProperty))
FILTER (?p NOT IN (owl:annotatedSource, owl:annotatedTarget))
FILTER NOT EXISTS {
?ap rdfs:subPropertyOf ?p .
?o ?ap ?x .
}
FILTER NOT EXISTS {?o ?p ?y .}
}""" ,
"""#NAME(سرایتدهندهی یالهای ورودی افراد نامتعین به فرد تشخصدهندهی آنها)
CONSTRUCT
{
?o ?p ?y .#EXPLAIN
}
WHERE {
?x bu:isDeterminedBy ?y .
?o ?p ?x .
FILTER (?p NOT IN (owl:annotatedSource, owl:annotatedTarget))
FILTER NOT EXISTS {
?ap rdfs:subPropertyOf ?p .
?o ?ap ?x .
}
FILTER NOT EXISTS {?o ?p ?y .}
}""" ;
rdfs:comment """فرد مردد به فردی گفته میشود که وجودش به خودی خود معنا ندارد بلکه مفهوم «یکی از چند موجود» را بازنمایی میکند. مثلاً فرد مردد علی یا حسن که میتواند علی باشد یا حسن باشد. یا مثلاً فرد مردد وزیر نیرو که در هر زمان، با انسانی که وزیرنیروی وقت است رابطهی تشخص یافتن (bu:isDeterminedBy) را داراست و بدین ترتیب در زمانهای مختلف به انسانهای مختلفی اشاره میکند.
واضح است که در صورت استفاده از رابطهی یکسان بودن (owl:sameAs) استفاده از این کلاس بیمعناست.""" ;
rdfs:label "Ambiguous Individual"@en ,
"فرد مردد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#CameIntoBeing
bu:CameIntoBeing rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IntercategoricalNature ;
bu:StateChanger """#NAME(هر رخداد با رخ دادنش، به وجود آمده میشود.)
CONSTRUCT
{
?a rdf:type bu:CameIntoBeing .#EXPLAIN
}
WHERE {
?a rdf:type bu:Event .
?a bt:hasTime $T .
FILTER NOT EXISTS {?a rdf:type bd:Requested .}
}""" ;
rdfs:comment "این کلاس اگرچه از نظر فلسفی معنای ارزشمندی ندارد ولی بخاطر پرهیز از فسخ و ایجاد مکرر موجود بودن و نبودن ساخته شد"@fa ;
rdfs:label "به وجود آمده"@fa ;
skos:definition "نمونه هایی که در زمان های قبلی (هر چند ازل) موقعی به وجود آمده است هر چند در ادامه دیگر موجود نباشد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Constraint
bu:Constraint rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Quality ;
bu:DefinitionInScientificSocieties "قید، واژه یا گروهی از واژگان است که به فعل یا صفت یا مسند، مفهومی دیگر را علاوه بر مفهوم خود اضافه میکند. مانند جمله «کوروش تند رفت» که تند کیفیت فعل «رفتن» را نشان میدهد و چگونگی انجام یافتن فعل یا مفهوم صفتی یا معنی کلمه دیگری را به چیزی از قبیل زمان، مکان، حالت و… مقیّد میسازد. وقتی میگوییم، «کوروش سخنرانی کرد.» شنونده میپرسد: چگونه سخنرانی کرد؟ در جواب میگوییم: کوروش (خوب) سخنرانی کرد. پس کلمهٔ خوب چگونگی انجام یافتن فعل را نشان میدهد. باز شنونده میپرسد: کِی و کجا سخنرانی کرد؟ جواب میدهیم: کوروش امروز اینجا بسیار خوب سخنرانی کرد. کلمهٔ (بسیار) خوب را که قید است مقیّد ساختهاست. اینگونه قیدها را قید مقیّد می نامند."@fa ;
rdfs:label "constraint"@en ,
"قید"@fa ;
skos:definition "آنچه که تقیید میزند افعال را مانند الزامی بودن طلب."@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:Constraint ;
owl:annotatedProperty bu:DefinitionInScientificSocieties ;
owl:annotatedTarget "قید، واژه یا گروهی از واژگان است که به فعل یا صفت یا مسند، مفهومی دیگر را علاوه بر مفهوم خود اضافه میکند. مانند جمله «کوروش تند رفت» که تند کیفیت فعل «رفتن» را نشان میدهد و چگونگی انجام یافتن فعل یا مفهوم صفتی یا معنی کلمه دیگری را به چیزی از قبیل زمان، مکان، حالت و… مقیّد میسازد. وقتی میگوییم، «کوروش سخنرانی کرد.» شنونده میپرسد: چگونه سخنرانی کرد؟ در جواب میگوییم: کوروش (خوب) سخنرانی کرد. پس کلمهٔ خوب چگونگی انجام یافتن فعل را نشان میدهد. باز شنونده میپرسد: کِی و کجا سخنرانی کرد؟ جواب میدهیم: کوروش امروز اینجا بسیار خوب سخنرانی کرد. کلمهٔ (بسیار) خوب را که قید است مقیّد ساختهاست. اینگونه قیدها را قید مقیّد می نامند."@fa ;
bu:DefinitionReference "https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%AF"
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#DeterminableIndividual
bu:DeterminableIndividual rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IndeterminateIndividual ;
owl:disjointWith bu:IndicatorIndividual ;
rdfs:comment "قرارداد: در مواردی که با قواعد تولیدشده توسط ماشین سر و کار نداشته و استفاده از bu:AmbiguousIndividual و bu:UnknownIndividual تفاوت معنایی و منطقی با یکدیگر ندارند، جهت وحدت رویه از bu:AmbiguousIndividual استفاده میشود. به عبارت دیگر فرد نامتعین تعینپذیر را همواره فرد مردد در نظر میگیریم مگر در مواردی که دلیل یا دلایلی داشته باشیم که استفاده از فرد نکره را ایجاب نمایند."@fa ;
rdfs:label "determinable individual"@en ,
"فرد تعینپذیر"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Event
bu:Event rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf [ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty bu:hasPart ;
owl:allValuesFrom bu:Event
] ;
owl:disjointUnionOf ( bu:Action
bu:Affection
) ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
bu:SameAs "http://www.ontologydesignpatterns.org/ont/dul/DUL.owl#Event"@fa ;
rdfs:label "event"@en ,
"رخداد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Existent
bu:Existent rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:CameIntoBeing ;
owl:disjointWith bu:NonExistent ;
rdfs:label "existent"@en ,
"موجود"@ar ,
"موجود"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Female
bu:Female rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Human ;
rdfs:label "female"@en ,
"امراة"@ar ,
"زن"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Group
bu:Group rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Inanimate ;
rdfs:label "group"@en ,
"گروه"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Human
bu:Human rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:LivingBeing ,
bu:Person ;
owl:disjointUnionOf ( bu:Female
bu:Male
) ;
skos:altLabel "natural person"@en ,
"شخص حقیقی"@fa ;
skos:prefLabel "human"@en ,
"انسان"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#HumanGroup
bu:HumanGroup rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:PersonGroup ,
[ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty [ owl:inverseOf bu:GroupHasMember
] ;
owl:allValuesFrom bu:Human
] ;
rdfs:label "human group"@en ,
"جماعة بشرية"@ar ,
"گروه انسانها"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Inanimate
bu:Inanimate rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Substance ;
rdfs:label "inanimate"@en ,
"جوهر غير قابل للحياة"@ar ,
"جوهر غیرقابل حیات"@fa ;
skos:definition "حقیقتی که در فرض وجود نیازمند حقیقت دیگری غیر از ایجاد نیست و همچنین در فرض وجود قابلیت دارا بودن سلول زنده را به صورت متعارف ندارد.و لذا مرگ برای آن مطرح نیست."@fa ;
skos:example """کوه
دریا
ملکول"""@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#IndeterminateIndividual
bu:IndeterminateIndividual rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IntercategoricalNature ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "Indeterminate Individual"@en ,
"فرد نامتعین"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#IndicatorIndividual
bu:IndicatorIndividual rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IndeterminateIndividual ;
rdfs:label "indicator individual"@en ,
"فرد شاخص"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Information
bu:Information rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf [ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty bu:hasPart ;
owl:allValuesFrom bu:Information
] ;
bu:SameAs "http://purl.obolibrary.org/obo/BFO_0000031"^^xsd:anyURI ;
rdfs:label "information"@en ,
"اطلاعات"@fa ;
skos:definition """حقیقتی که در فرض وجود از یک سو به صورت مجزا از جوهر یا عرض دیگری در خارج آن را نخواهیم داشت و از سوی دیگر تشخص جوهر و عرضی -که به واسطه ی آن اکنون این حقیقت را در خارج داریم-سبب تشخص آن نمیشود.
اگرچه برچسب آن اطلاعات است ولی هم اطلاعات و قضایای تصدیقی را شامل میشود و هم دانش را.
لازم به تذکر است که تصورات و مفاهیم در خود آنتولوژی هستند و نباید به عنوان اطلاعات در نظر گرفته شوند."""@fa ;
skos:example "اطلاعات در فضای سایبری مانند خود اطلاعات در سایت ها، شبکه های اجتماعی و ... که ممکن است مصادیقی روی کامپیوترهای مختلف داشته باشد"@fa ,
"اطلاعات موجود در رشته های دی ان ای"@fa ,
"""اطلاعات و دانش موجود در کتاب رسائل شیخ انصاری
در این مثال فرقی نمیکند که شما نظر به کتاب رسائل شیخ انصاری موجود در کتابخانه علی داشته باشید یا نظر به کتاب رسائل شیخ انصاری موجود در کتابخانه حسن.
این اطلاعات در همه ی اینها یکسان است و اینهمانی دارد."""@fa ,
"دانشهای مختلفی مانند اخلاق، اصول فقه، حقوق، شیمی و ... میتوانند زیر رده هایی از این رده باشند که مصادیق مختلفی در کتب، مقالات و مجلات و حتی سایتها پیدا میکنند."@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#IntercategoricalNature
bu:IntercategoricalNature rdf:type owl:Class ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:comment """غرض از این کلاس، دستهبندی طبیعتهایی که لزوماً ذیل مقولهی خاصی نیستند و همچنین سادگی بیان برای مفاهیم مرکب و پیچیده است و در حقیقت، از سنخ مقولهی جداگانهای نیست.
کلاسهایی که ماهیت مستقل ندارند و به وسیلهی اصول موضوعه یا قواعد تبدیلکننده، بر اساس کلاسهای دیگر بازنمایی میشوند، در ذیل این کلاس قرار میگیرند. به طور مثال، «قائم» با عبارت معادل با آن یعنی «چیزی که کنشگر فعل قیام است» بازنمایی میشود. همچنین طبیعتهایی نظیر «فرد نامتعین» یا «به وجود آمده» که میتوانند شامل مقولههای متعدد باشند و لزوماً ذیل یک مقولهی خاص قرار نمیگیرند، در ذیل این کلاس قرار داده میشوند."""@fa ;
rdfs:label "intercategorical nature"@en ,
"طبیعت فرامقولهای"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Invalid
bu:Invalid rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IntercategoricalNature ;
owl:disjointWith bu:Valid ;
bu:WikiFeqh "https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%86#foot-main2" ;
skos:altLabel "باطل"@fa ,
"فاسد"@fa ;
skos:prefLabel "invalid"@en ,
"نامعتبر"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#LegalPerson
bu:LegalPerson rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Inanimate ,
bu:Person ;
bu:DefinitionReference "https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%AE%D8%B5_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C"@fa ;
bu:SameAs "http://www.ontologydesignpatterns.org/ont/dul/DUL.owl#Organization" ;
rdfs:label "legal person"@en ,
"شخص حقوقي"@ar ,
"شخص حقوقی"@fa ;
skos:definition """شخص حقوقی واقعیتی قراردادی است که خود محور تکلیف و تعهد و حق قرار میگیرد و ممکن است به اعتبار و قرارداد عقلاء یا حکومو یا شارع تحقق یابد. در اینجا فرض بر آن است که شخص حقیقی متکی به هیچ یک از اموال و دارایی های مادی و معنوی خود حتی نام و برند خود نیست. لذاست که میتوان نام و برند یک شخص حقوقی را تغییر داد و اموالی را بر دارایی های آن افزود یا کاست.
باید دقت داشت که شخص حقوقی غیر از شخصیت حقوقی است و یک شخص حقیقی میتواند شخصیتی حقوقی نیز داشته باشد، به عنوان مثال شخص الف میتواند مدیر شرکت ب باشد."""@fa ;
skos:example "مسجد، دولت، مال وقف شده به وقف عام، بانک"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#LegalPersonality
bu:LegalPersonality rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Quality ;
rdfs:label "legal personality"@en ,
"شخصیت حقوقی"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#LivingBeing
bu:LivingBeing rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Substance ;
bu:CNLs_Template "Nothing" ;
rdfs:label "living being"@en ,
"جوهر قابل حیات"@fa ,
"جوهر قابل للحياة"@ar ;
skos:definition "جوهری که در فرض وجود دارای سلول زنده است البته مادامی که نمرده است."@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:LivingBeing ;
owl:annotatedProperty skos:definition ;
owl:annotatedTarget "جوهری که در فرض وجود دارای سلول زنده است البته مادامی که نمرده است."@fa ;
rdfs:comment "مراد از زنده، در جوهر زنده، زنده بالقوه است لذا فردی از کلاس انسان بمیرد، همچنان در ذیل انسان و به تبع در ذیل جوهر زنده باقی خواهد ماند."@fa
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Male
bu:Male rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Human ;
rdfs:label "male"@en ,
"رجل"@ar ,
"مرد"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#NonExistent
bu:NonExistent rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IntercategoricalNature ;
rdfs:label "nonexistent"@en ,
"غیرموجود"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Ownership
bu:Ownership rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:RelationalQuality ;
bu:DefinitionInScientificSocieties """تعريف مقولة الملک و ترادفه مع الجدة و له
قال و منها الملك و الجدة و له و هو التملك للشيء و قيل كون الشيء مشمولا بما ينتقل بانتقاله كالتلبس و التختم. أقول الملك أحد الأجناس العالية قال الشيخ أبو علي رحمه الله في الشفاء مقولة الملك لا أحققها و يشبه أن تكون عبارة عن كون الشيء مشمولا لغيره ينتقل بانتقاله كالتلبس و التختم. أما المصنف رحمه الله فإنه جعلها عبارة عن نسبة التملك للشيء قال رحمه الله و باعتبار وقوع الاشتباه فيها وضع الأوائل لها الملك و الجدة و..."""@fa ;
rdfs:label "ownership"@en ,
"مالکیت"@fa ;
skos:definition "در تعریف ملک در منطق اختلاف نظر است. در اینجا مراد همان مالکیت و تملک است."@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:Ownership ;
owl:annotatedProperty bu:DefinitionInScientificSocieties ;
owl:annotatedTarget """تعريف مقولة الملک و ترادفه مع الجدة و له
قال و منها الملك و الجدة و له و هو التملك للشيء و قيل كون الشيء مشمولا بما ينتقل بانتقاله كالتلبس و التختم. أقول الملك أحد الأجناس العالية قال الشيخ أبو علي رحمه الله في الشفاء مقولة الملك لا أحققها و يشبه أن تكون عبارة عن كون الشيء مشمولا لغيره ينتقل بانتقاله كالتلبس و التختم. أما المصنف رحمه الله فإنه جعلها عبارة عن نسبة التملك للشيء قال رحمه الله و باعتبار وقوع الاشتباه فيها وضع الأوائل لها الملك و الجدة و..."""@fa ;
bu:DefinitionReference "الجوهر النضید و رسالة التصور و التصدیق, جلد: ۱, صفحه: ۳۰"@fa
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Person
bu:Person rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Substance ;
owl:disjointUnionOf ( bu:Human
bu:LegalPerson
) ;
rdfs:comment "جامع شخص حقیقی (انسان) و شخص حقوقی"@fa ;
rdfs:label "person"@en ,
"شخص"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#PersonGroup
bu:PersonGroup rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Group ,
[ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty [ owl:inverseOf bu:GroupHasMember
] ;
owl:allValuesFrom bu:Person
] ;
rdfs:label "person group"@en ,
"گروه اشخاص"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Place
bu:Place rdf:type owl:Class ;
rdfs:label "place"@en ,
"مکان"@fa ;
skos:definition "اینجا مکان به عنوان عارض بر حقیقت مکانمند نظر شده است. هر چند در برخی نظریات مکان بدون مکانمند فرض تحقق دارد."@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Position
bu:Position rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Quality ;
bu:DefinitionInScientificSocieties "مقوله وضع از مقولات عَرَضی بوده، و عبارت است از: نسبت اجزای جسم با یکدیگر، و نسبت آن اجزا با اجسام دیگر، مانند ایستاده بودن، نشسته بودن و به پشت خوابیده بودن. خواجه طوسی در اساس الاقتباس در تعریف آن چنین آورده است: \"و آن (وضع)، هیاتی باشد که مرکب را (جسم را) حاصل شود، به سبب نسبتی که اجزا او را با یک دیگر، و نسبتی که اجزا او را با جهات عالم افتد مانند قیام و قعود، و استلقا (به پشت خوابیدن) و انبطاح (بر روی افتادن) و غیر آن\". هنگامی که کُرهای به گرد محور خود بچرخد، وضع آن تغییر میکند و از این رو حرکت آن را «حرکت وضعی» میگویند."@fa ;
bu:WikiFeqh "http://wikifeqh.ir/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_%D9%88%D8%B6%D8%B9"@fa ;
rdfs:label "position"@en ,
"وضع"@fa ;
skos:definition "گرچه وضع را به یک لحاظ میتوان از مقوله نسبت دانست.(زیرا از نسبت اجزاء یک کل نسبت به هم پدید آمده است) اما در عرف این را ویژگی آن کل میدانند."@fa ;
skos:example """قیام(ایستاده بودن)
قعود(نشسته بودن)
منحنی بودن
خم بودن
راست بودن"""@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:Position ;
owl:annotatedProperty bu:DefinitionInScientificSocieties ;
owl:annotatedTarget "مقوله وضع از مقولات عَرَضی بوده، و عبارت است از: نسبت اجزای جسم با یکدیگر، و نسبت آن اجزا با اجسام دیگر، مانند ایستاده بودن، نشسته بودن و به پشت خوابیده بودن. خواجه طوسی در اساس الاقتباس در تعریف آن چنین آورده است: \"و آن (وضع)، هیاتی باشد که مرکب را (جسم را) حاصل شود، به سبب نسبتی که اجزا او را با یک دیگر، و نسبتی که اجزا او را با جهات عالم افتد مانند قیام و قعود، و استلقا (به پشت خوابیدن) و انبطاح (بر روی افتادن) و غیر آن\". هنگامی که کُرهای به گرد محور خود بچرخد، وضع آن تغییر میکند و از این رو حرکت آن را «حرکت وضعی» میگویند."@fa ;
bu:DefinitionReference "http://wikifeqh.ir/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_%D9%88%D8%B6%D8%B9"
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Quality
bu:Quality rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf [ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty bu:hasPart ;
owl:allValuesFrom bu:Quality
] ;
bu:CNLs_Template "Nothing"@en ;
bu:SameAs "http://purl.obolibrary.org/obo/BFO_0000019" ,
"http://www.ontologydesignpatterns.org/ont/dul/DUL.owl#Quality" ;
rdfs:comment """کیفیت هر آن چیزی است که در مواجههی اولیه آن را ویژگی مییابیم ولو آن که آن ویژگی منتزع باشد و وجود مادی پیدا نکند. هر ویژگی اختصاص دارد به آن چیزی که برای آن چیز ویژگی است؛ در نتیجه ویژگی به تعدد جوهر متعدد میشود. همچنین کیفیت اگر وجود پیدا کند، حتماً جوهری که این ویژگی برای آن است موجود بوده است.
لازم به ذکر است که در صورت نیاز، اگر کیفیات مادی یا غیرمادی در دامنهای منشاء اثر باشد میتوان کیفیت را تقسیم کرد."""@fa ;
skos:altLabel "وصف"@fa ,
"کیفیت"@fa ;
skos:prefLabel "quality"@en ,
"ویژگی"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Quantity
bu:Quantity rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Quality ,
[ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty bu:hasPart ;
owl:allValuesFrom bu:Quantity
] ;
bu:DefinitionInScientificSocieties "اوّلین مقوله از اعراض، «کم» است که معنای لغوی آن «اندازه» و «مقدار» میباشد. بنابراین هر مقولهی عرضی که دارای مقدار بوده یا قابل اندازهگیری باشد از جنس مقولهی «کم» به حساب میآید. مانند تعداد، محیط، وزن و.... که همگی قابل اندازهگیری و دارای مقدار هستند."@fa ;
rdfs:label "quantity"@en ,
"کمیت"@fa ;
skos:definition "هر آن ویژگی که از مقوله شمردنی ها باشد، مانند تعداد، حجم، وزن"@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:Quantity ;
owl:annotatedProperty bu:DefinitionInScientificSocieties ;
owl:annotatedTarget "اوّلین مقوله از اعراض، «کم» است که معنای لغوی آن «اندازه» و «مقدار» میباشد. بنابراین هر مقولهی عرضی که دارای مقدار بوده یا قابل اندازهگیری باشد از جنس مقولهی «کم» به حساب میآید. مانند تعداد، محیط، وزن و.... که همگی قابل اندازهگیری و دارای مقدار هستند."@fa ;
bu:DefinitionReference "http://wikifeqh.ir/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B4%D8%B1#%DA%A9%D9%85"
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Relation
bu:Relation rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:RelationalQuality ;
bu:DefinitionInScientificSocieties "اِضافه، اصطلاحی منطقی - فلسفی، از مقولات دهگانه ارسطویی و از اعراض نسبی، به معنی رابطه میان دو چیز به گونهای که تصور یکی بدون تصور دیگری ممکن نباشد؛ چنانکه تصور پدری بدون فرزندی و یا تصور بالا بدون پایین ممکن نیست."@fa ;
rdfs:label "relation"@en ,
"اضافه"@fa ;
skos:example """شدیدتر
دورتر
نزدیکتر"""@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:Relation ;
owl:annotatedProperty bu:DefinitionInScientificSocieties ;
owl:annotatedTarget "اِضافه، اصطلاحی منطقی - فلسفی، از مقولات دهگانه ارسطویی و از اعراض نسبی، به معنی رابطه میان دو چیز به گونهای که تصور یکی بدون تصور دیگری ممکن نباشد؛ چنانکه تصور پدری بدون فرزندی و یا تصور بالا بدون پایین ممکن نیست."@fa ;
bu:DefinitionReference "http://wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)"
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#RelationalQuality
bu:RelationalQuality rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Quality ;
bu:SameAs "http://purl.obolibrary.org/obo/BFO_0000145" ;
rdfs:comment """زیر رده های این کلاس، در حقیقت مواردی هستند که اولاً به صورت رابطه مدل شده اند ولی هنگامی که نگاه اسمی به آنها شده است و بیش از دو طرف داشته باشد در این کلاس قرار میگیرد.
روشن است که افراد این کلاس، دست کم می بایست دو رابطه ی اصلی برای تبیین طرفین نسبت داشته باشند که به کمک تبدیلگر، به رابطه ی صریح نیز تبدیل می شوند."""@fa ;
skos:altLabel "وصف ربطی"@fa ,
"کیفیت ربطی"@fa ;
skos:prefLabel "relational quality"@en ,
"ویژگی ربطی"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Substance
bu:Substance rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf [ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty bu:hasPart ;
owl:allValuesFrom bu:Substance
] ;
owl:disjointUnionOf ( bu:Inanimate
bu:LivingBeing
) ;
bu:CNLs_Template "Nothing"@en ;
bu:SimilarTo "http://www.ontologydesignpatterns.org/ont/dul/DUL.owl#Object" ;
rdfs:comment "حقایقی که در فرض موجود شدن نیاز به وجود شیئ دیگر ندارند" ;
rdfs:label "substance"@en ,
"جوهر"@ar ,
"جوهر"@fa ;
skos:example "انسان، دیوار، ویروس، درخت، حیوان"@fa .
[ rdf:type owl:Axiom ;
owl:annotatedSource bu:Substance ;
owl:annotatedProperty rdfs:comment ;
owl:annotatedTarget "حقایقی که در فرض موجود شدن نیاز به وجود شیئ دیگر ندارند" ;
rdfs:comment "جوهر میتواند موجود باشد و میتواند موجود نباشد."@fa
] .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Time
bu:Time rdf:type owl:Class ;
bu:SameAs "http://purl.obolibrary.org/obo/BFO_0000008"@fa ;
rdfs:label "time"@en ,
"زمان"@ar ,
"زمان"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#UnknownIndividual
bu:UnknownIndividual rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:DeterminableIndividual ;
rdfs:label "Unknown Individual"@en ,
"فرد نکره" .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Valid
bu:Valid rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:IntercategoricalNature ;
bu:WikiFeqh "https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A8%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%86#foot-main2" ,
"https://fa.wikifeqh.ir/%D8%B5%D8%AD%D8%AA_%D9%88_%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF" ;
rdfs:comment "معتبربودن یا صحیحبودن به معنای دارابودن تمام اجزا و شرایط و در مقابل نامعتبر یا فاسد یا باطلبودن است که به معنای دارا نبودن تمام اجزا و شرایط است که سبب عدم ترتب آثار مطلوب از شیء میباشد؛ یعنی اگر چیزی معتبر یا صحیح باشد آثاری دارد، ولی اگر نامعتبر یا فاسد یا باطل شد آن آثار پدید نمیآیند." ;
skos:altLabel "صحیح"@fa ;
skos:prefLabel "valid"@en ,
"معتبر"@fa .
### http://borhan-onto.ir/ontology/upper#Value
bu:Value rdf:type owl:Class ;
rdfs:subClassOf bu:Information ;
rdfs:label "value"@en ,
"مقدار"@fa .
#################################################################
# General axioms
#################################################################
[ rdf:type owl:Restriction ;
owl:onProperty bu:hasContrary ;
owl:someValuesFrom bu:Existent ;
rdfs:subClassOf bu:NonExistent
] .
[ rdf:type owl:AllDisjointClasses ;
owl:members ( bu:Constraint
bu:LegalPersonality
bu:Position
bu:Quantity
bu:RelationalQuality
)
] .
[ rdf:type owl:AllDisjointClasses ;
owl:members ( bu:Event
bu:Information
bu:Place
bu:Quality
bu:Substance
bu:Time
)
] .
#################################################################
# Rules
#################################################################
:x rdf:type .
:y rdf:type .
:z rdf:type .
[ "true"^^xsd:boolean ;
rdfs:comment "همپوشانی معنایی یالهای دارد نتیجه و دارد علت از روی منشاء" ;
rdfs:label "Semantic overlap of EventHasResult and EventHasCause" ;
rdf:type ;
[ rdf:type ;
rdf:first [ rdf:type ;
bu:EventHasResult ;
:x ;
:y
] ;
rdf:rest [ rdf:type ;
rdf:first [ rdf:type ;
bu:Event ;
:y
] ;
rdf:rest rdf:nil
]
] ;
[ rdf:type ;
rdf:first [ rdf:type ;
bu:EventHasCause ;
:y ;
:x
] ;
rdf:rest rdf:nil
]
] .
[ "true"^^xsd:boolean ;
rdfs:comment "خاصیت تراگذری یال hasPart" ;
rdfs:label "Transitivity of hasPart" ;
rdf:type ;
[ rdf:type ;
rdf:first [ rdf:type ;
bu:hasPart ;
:x ;
:y
] ;
rdf:rest [ rdf:type ;
rdf:first [ rdf:type ;
bu:hasPart ;
:y ;
:z
] ;
rdf:rest rdf:nil
]
] ;
[ rdf:type ;
rdf:first [ rdf:type ;
bu:hasPart ;
:x ;
:z
] ;
rdf:rest rdf:nil
]
] .
### Generated by the OWL API (version 4.5.26.2023-07-17T20:34:13Z) https://github.com/owlcs/owlapi